Op aandringen van de Europese Commissie gaat minister Adema de maatregelen vanuit de derogatiebeschikking rondom het inzaaien van vanggewassen en de invoering van bemestingsvrije bufferstroken al in 2023 invoeren. Eerder waren deze maatregelen uitgesteld tot 2024, maar vrijdag 20 januari jl. informeerde de minister de Tweede kamer in een brief over de versnelde invoering.
Landbouwers worden aangemoedigd om uiterlijk 1 oktober 2023 een vanggewas in te zaaien op bouwland op de zand- en lössgronden. Bij een latere inzaai volgt namelijk een korting op de stikstofgebruiksnorm in het daaropvolgende jaar. Hoeveel korting dit is, moet nog worden bepaald. Winterteelten zijn uitgezonderd van deze maatregel en voor de maisteelt blijft de vanggewasverplichting zoals we die kennen van kracht.
In de derogatiebeschikking is een van de voorwaarden dat boeren bufferstroken niet mogen bemesten. Deze voorwaarde gaat, in tegenstelling tot de informatie in de Kamerbrief van december, vermoedelijk per 1 maart 2023 in. Een bufferstrook is een strook gras- of bouwland langs een waterloop – zoals sloten, vaarten of kanalen – die u niet mag bemesten en waar u geen chemische gewasbeschermingsmiddelen of biociden mag gebruiken. Daarnaast telt de bufferstrook niet mee in de mestplaatsingsruimte. Hoe breed de bufferstrook moet zijn en wat kan en mag er leest u in dit artikel.
Ook is in de derogatiebeschikking opgenomen dat Nederland nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden) moet aanwijzen. In deze gebieden wordt de derogatie sneller afgebouwd en gaat per 2025 de gebruiksnormen voor stikstof met 20% omlaag.
In de derogatiebeschikking zijn de Zand Zuid en Centraal en het lössgebied (230-derogatiegebieden) reeds als NV-gebied aangewezen. Hier zijn aanvullend de waterschappen Noord-Hollands Noorderkwartier, Delfland en Brabantse Delta (voor het deel dat nog niet was aangewezen in 2022) bijgekomen. Dit houdt in dat in 2023 zo’n 42% van het Nederlands landbouwareaal is aangewezen als verontreinigd gebied. Op 1 januari 2024 moet de definitieve vaststelling van de NV-gebieden hebben plaatsgevonden. In de NV-gebieden zullen naast de lagere derogatienorm ook de vanggewasverplichting na maisteelt en voorwaarden van scheuren van grasland gaan gelden, zoals wie deze nu al kennen voor de zand- en lössgronden.
Het afbouwpad van de derogatie begint in 2023 en ziet er als volgt uit:
De openstelling van de derogatieaanvraag 2023 vindt pas plaats als de voorwaarden voor bufferstroken en de verontreinigde gebieden zijn vastgelegd in regelgeving; na 1 maart 2023 dus. FarmConsult houdt u tussentijds op de hoogte van de ontwikkelingen. Heeft u vragen over uw specifieke situatie? Neem dan contact op met onze Mestwetspecialisten via 088 - 024 81 35 of mail naar metwetgeving@forfarmers.eu.