Door onder andere uitersten in de weers-omstandigheden zoals extreme droogte en hoge temperaturen zien we in veel maïspercelen stresssymptomen naar voren komen. Maïs kan van nature met weinig water groeien. Mais gaat enorm efficiënt met water om: voor 1 kg ds mais is 450 mm nodig, tegenover 700 mm bij gras! Maar wanneer moet ik mais nu gaan beregenen? In dit artikel lees je welke afwegingen je maakt om te bepalen of het verstandig is om te starten met het beregenen van de maispercelen.
Op zich is een iets drogere periode in de eerste weken van de jeugdgroei positief, de wortels van de jonge maïsplanten gaan dan op zoek naar water in de diepere bodemlagen en zo is de maïs beter bestand tegen droogte in de zomermaanden. Echter in zeer warme periodes en in de periode voor kolfzetting en rondom de bloei is het cruciaal dat de plant voldoende water kan opnemen.
Droogte stress in mais is te herkennen aan gekrulde bladeren (eerste stadium). Het is een eerste reactie van de plant om zich te beschermen tegen vochttekort. Door het blad te krullen zorgt deze ervoor dat er zo weinig mogelijk bladverdamping plaats vindt. ’s Ochtends zie je dat het blad weer netjes uitgevouwen is. Wanneer het blad echter ’s ochtends vroeg al gekruld is, is er pas echt sprake van vochttekort. Kies in dit geval voor beregenen. In een vervolg stadium kan het zelfs leiden tot het afsterven van de bladeren. Bij extreme hitte kunnen bladeren zelf “af branden” en hierbij wit kleuren en heeft beregenen geen nut meer.
Vanaf het sluiten van de rijen gaat de mais explosief ontwikkelen. Eerst met een sterke lengtegroei, gevolgd door de bloei in juli. Het is essentieel dat droogtestress voor aanvang van de bloeiperiode wordt tegengegaan. Vanaf de bloeiperiode begint namelijk ook de kolfzetting. Stress vóór de bloei kan resulteren in kolf steriliteit en-of een slechte kolfzetting. De oorzaak hiervan is dat de kolfkwasten niet uit de schutbladeren komen en er dus geen bevruchting plaats vindt. Stress tijdens de bloei kan leiden tot kleinere kolven en of slecht gevulde kolven met lege kolfpunten. Als de droogte hierna nog aanhoudt zal de mais het aanwezige suiker niet meer omzetten naar zetmeel en vervolgens noodrijp worden. Hierbij sterven de bladeren langzaam af en neemt de zetmeelopbrengst drastisch af.
Ondanks dat maïs efficiënt met water om gaat, varieert de vochtbehoefte van mais gedurende de gewasontwikkeling: het waterverbruik loopt gestaag op en piekt rondom de bloei. Als de bladeren nog groen zijn en openvouwen in de nacht is het nog niet te laat. Het gewas heeft dringend water nodig. Wordt er de komende tijd geen regen voorspelt is het raadzaam om te gaan beregenen.
Het is belangrijk om voor de bloei ook de vochttoestand van de bodem te controleren door met een schop op een aantal plaatsen in het perceel een gat tot op worteldiepte te graven. De maximale worteldiepte van mais is 100 tot 150 cm. De bewortelbare diepte is op de meeste percelen zo’n 45 tot 100 cm. Is de bewortelbare diepte nog goed vochtig, dan zal de mais op zoek gaan naar vocht in diepere bodemlagen en dus dieper wortelen. Is de grond droog of dreigt deze droog te worden en wordt geen regen van betekenis voorspeld? Wacht dan niet af tot maïs zichtbare droogteverschijnselen vertoont, maar onderneem dan actie door de maïs te beregenen. Zeker ook wanneer de kans bestaat dat er een beregeningsverbod wordt uitgevaardigd. Beregen 25 tot 30 mm en doe dit voordat de daadwerkelijke bloei plaats vindt. Als het gewas al begint te verkleuren en de bladeren boven de kolven niet meer groen zijn is het te laat. Beregenen van dit gewas zal niet veel nut meer hebben. De vraag of beregenen uit kan hangt volledig af van de bedrijfssituatie. Als er eenvoudig beregend kan worden, is het advies om dit te doen. Hierdoor zal het gewas zich blijven ontwikkelen en doorgaan met de mineralen opname en transport in de plant.
Er wordt veel gespeculeerd over beregenen tijdens de kolfzetting. Dit zou zogenoemd kunnen leiden tot kolf steriliteit. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat het geen negatief effect heeft op de kolf zetting. In de onderzoeken is er gekeken naar de oorzaak van kolf steriliteit/kolfloze mais en hierin is aangetoond dat dit meerdere oorzaken kan hebben:
Een negatief effect van beregening tijdens de kolfzetting is hierin niet aangetoond. Als de plant dus in droogte stress verkeerd is het raadzaam om te zorgen voor water. Als de plant niet snel van vocht wordt voorzien loopt de kolfzetting zeker gevaar. Dit gevaar is groter dan geen kolfzetting door beregening.
Kortom: het wel óf niet beregenen van de mais hangt van diverse factoren af. Wij raden aan om het met het eigen oog te beoordelen en goed te kijken naar bovengenoemde punten.
Wilt u meer adviezen voor uw maispercelen? Of heeft u een andere vraag aan onze melkvee- of teeltspecialisten? Neem contact op met uw specialist, accountmanager, klantsenservice Herkauwers of uw regionale ForFarmers dealer.