Hoe omgaan met builenbrand en stengelrot?

Sector Nieuws16-9-2019

Builenbrand en stengelrot steken ook dit jaar weer de kop op in maispercelen in heel Nederland. Wat betekent die voor de kwaliteit en opbrengst en wat kun je doen om aangetaste mais zo goed mogelijk in de kuil te krijgen en te conserveren?

Een smakelijke maiskuil met hoge voederwaarden is het doel van de maisoogst. Beooreel uw mais daarom kritisch op de bladschimmel builenbrand. Builenbrand is te herkennen aan de grijsachtige builen die op en rondom de kolf zitten.

Builenbrand leidt tot een hoge(re) schimmelbelasting in de kuil en daarmee tot een minder goede conservering. Het inkuilen en bewaren vraagt daarom zowel bij licht als sterk aangetaste snijmaïs extra aandacht, ook wanneer MKS of CCM van de mais wordt gemaakt. Inzet van een inkuilmiddel als SiloSolve FC is daarbij sterk aan te raden. Dit maakt de kuil zeer snel stabiel en gaat daarmee verdere schimmelvorming tegen.

Bij zwaardere aantastingen wordt geadviseerd wat later te oogsten. Hierdoor is de kans groter dat ten tijde van de oogst de builen reeds zijn open gebarsten, waardoor minder builweefsel in de kuil terechtkomt. Als het gewas echter ook is aangetast door stengelrot (zie hieronder) kan de oogst niet worden uitgesteld.

Diergezondheid niet in gevaar

Builenbrand in maiskuilen heeft geen invloed op de diergezondheid, vruchtbaarheid, melkproductie en –samenstelling van melk- en vleesvee, zo blijkt uit diverse voederproeven. De sporen van de schimmel die builenbrand veroorzaakt zijn niet giftig. Wel kunnen op de builen secundaire schimmels voorkomen die soms toxines vormen die wel schadelijk zijn. Denk hierbij aan aflatoxine en fumonisine. Als vuistregel geldt dat verse vervoedering aan rundvee gevaarlijk kan zijn wanneer meer dan 30% van de planten aangetast is of wanneer de maïs meer dan tien gewichtsprocenten builen bevat. Dit laatste komt echter weinig voor. Als de mais niet vers wordt gevoerd, maar wordt ingekuild, zorgt de conservering ervoor dat giftigheid vermindert. Kuil mais die zwaar is aangetast met builenbrand bij voorkeur apart in, zodat het mogelijk is om het aandeel in het rantsoen terug te brengen.

Stengelrot

Stengelrot is in Nederland de meest voorkomende schimmelziekte bij maïs. De ziekte wordt veroorzaakt door Fusariumschimmels. Bij ernstige aantasting verrot het merg van de stengelvoet. De stengels sterven hierdoor vroegtijdig af en knikken vaak vlak boven de grond om. De plant wordt aangetast vanuit de grond via de wortels of de onderste stengelknopen.

Een zware aantasting door stengelrot kan de oogst van de maïs sterk bemoeilijken en de opbrengst en voerderwaarde zullen omlaag gaan. Gewassen die te lijden hebben gehad van droogte worden sneller aangetast. Aantasting door fusarium kan tot gevolg hebben dat er mycotoxinen onstaan. Wanneer de ziekte massaal optreedt, kan men het beste zo snel mogelijk oogsten. Kuil de mais dan bij voorkeur ook apart in, zodat je kunt sturen op een kleiner aandeel aangetaste mais in het rantsoen.