Patrick Leusink zet een zogenoemde mini-fermentor in op zijn gesloten varkensbedrijf. Het levert gezond brijvoer voor zeugen en biggen en helpt de gezondheid van de dieren te ondersteunen. “Niet alleen de zeugen zijn fitter, ook zien we nauwelijks nog geboortediarree bij de biggen.”
Fermentatie zie je vooral op grote brijvoerbedrijven, met speciale installaties waarin grotere hoeveelheden gezond brijvoer worden gemaakt. De fermentatie die Patrick Leusink uit Bentelo (Ov.) op zijn bedrijf toepast, is een maatje kleiner. Sterker nog, het apparaat heeft 100 liter inhoud en staat gewoon in de hygiënesluis. De fermentor mag dan klein van stuk zijn, het voordeel voor zijn bedrijf is groot. Want ook deze kleine variant maakt supergezond brijvoer, bomvol melkzuurbacteriën.
Patrick: “De aanleiding om te investeren in deze mini-fermentor is een structurele druk van coli en streptokokken. Dit uit zich bij de biggen vooral kort na de geboorte en rondom het spenen. In combinatie met de noodzaak om het medicijngebruik te verlagen, zochten we vorig jaar naar mogelijkheden om deze problemen te tackelen.” Via Herjan Klein Leetink, specialist bij ForFarmers, hoorde Patrick van de mogelijkheden om te fermenteren. “Het sprak me direct aan, maar ik wist niet precies hoe het werkte. Ik wist wel dat ForFarmers ervaring met fermentatie heeft, dus van deze kennis kan ik gebruikmaken”, aldus de varkenshouder. Voordat hij investeerde in een eigen fermentor kreeg Patrick overigens een paar weken kant-en-klare ferment van de fabriek van ForFarmers geleverd. Op die manier konden zijn dieren vast wennen aan het gezonde, zure goedje.
Begin dit jaar is de mini-fermentor geplaatst. Het systeem werkt vanzelfsprekend met kleinere hoeveelheden dan de grote installaties, maar het proces is precies hetzelfde. Leusink maakt voor een week een voermengsel aan. Dit begint door een beetje lauw water bij een potje met bacteriecultuur van Dr. Ferm te doen. Dit mengsel moet 24 uur bij kamertemperatuur gaan vermenigvuldigen. Patrick: “Om het gemakkelijk te maken heeft ForFarmers de bacteriecultuur van een kleurstof voorzien; het is gereed zodra het mengsel van blauw/zwart naar geel is verkleurd.” Dit potje gaat vervolgens samen met 80 liter lauw water en 20 kilo voer in de fermentor. Het apparaat regelt zelf de temperatuur (35 graden Celsius) en mixt regelmatig (elk uur 4 minuten). Na 20 uur is het ferment klaar. Tijdens ons bedrijfsbezoek opent Patrick het deksel en de zure lucht komt je tegemoet. Het mengsel blijft de hele week in de tank staan; de varkenshouder tapt het ferment naar behoefte af en verstrekt het handmatig aan de dieren.
Net als bij de grote fermentatie-installaties komt het proces secuur. Door hygiënisch te werken en de processtappen netjes op te volgen, is de kans op succes 100%. Zo moet de rvs-tank elke keer nadat deze leeg is weer schoongemaakt worden en blinken als een spiegel. “Als je het proces goed volgt, gaat het niet fout”, aldus Klein Leetink. Hij heeft meerdere klanten op het systeem en mislukte batches komen zelden voor. Ook bij Leusink is het tot nu toe altijd goed gegaan.
De varkenshouder voert het ferment naast het droogvoer aan de kraamzeugen, van enkele dagen voor tot kort na het werpen. De zeugen krijgen een liter per dag in de voerbak. Dit heeft volgens Klein Leetink positieve effecten: “Dankzij de lactobacillen in het ferment hebben de uitwerpselen (mest) van de zeugen een gunstige bacterieverhouding. Biggen komen daar de eerste levensdagen mee in contact en bouwen zo een gezonde darmflora op. Daarnaast verwachten we ook dat de biest gezonder van samenstelling is. Niet alleen de zeugen zijn fitter, ook zien we nauwelijks nog geboortediarree bij de biggen.”
De biggen krijgen op de tweede levensdag 2 milliliter van de pure bacteriecultuur in de bek. Daarnaast krijgen ze het ferment in een brijmengsel vanaf een week leeftijd tot een kleine week na spenen. Het aandeel ferment in het brijmengsel bedraagt 5%. Na het spenen is dat 10% en dit wordt na ongeveer vijf dagen afgebouwd.
Ook na spenen komen problemen met coli en streptokokken bij de biggen aanmerkelijk minder voor. Dat is inmiddels ook te zien aan de technische resultaten. “De uitval na spenen is meer dan gehalveerd”, ziet Patrick in zijn managementsysteem. Zelfs bij de opleg in het vleesvarkenshok zijn de biggen gezonder en starten zij gemakkelijker op dan een half jaar geleden.
Qua arbeid is de varkenshouder een keer per week een uur kwijt aan het maken van het ferment. Het verstrekken van het ferment kost tweemaal daags een half uurtje extra. Naast arbeid bedraagt de eenmalige investering in het apparaat zo’n € 2.300. Daar krijgt de varkenshouder een supergezond voerproduct voor terug dat qua gezondheid kan opboksen tegen het vaak duurdere speciaalvoer. Patrick concludeert: “De mini-fermentor is het geld en het werk dubbel en dwars waard.”
Maatschap Leusink heeft in Bentelo (Ov.) een varkensbedrijf met circa 175 zeugen (Topigs 20, overschakelen naar TN70) en 1.700 vleesvarkens (eindbeer PIC 426). De varkens worden geslacht in Duitsland. Aangekochte fokgelten zijn 10 en 13 weken oud. Naast de varkens telt het bedrijf een kleine 13 hectare grond waarvan 11 hectare snijmais voor de verkoop.
Kijk op forfarmers.nl/ferm4farm voor meer info over fermentatie.
Met deze energiebesparingstips, subsidie- en fiscale mogelijkheden hou je de kosten in de hand.
FERM4FARM COMPACT maakt kleinschalige fermentatie mogelijk.
Neem nu contact op
Aanmelden