Weg bij moeder. Op eigen benen staan. Spenen is het moeilijkste moment in het leven van een big. Zorg dus voor een goede voorbereiding van de big en optimale speenomstandigheden. Daar pluk je snel de vruchten van. Lees onze tips en adviezen rondom stap 3 van het VIDA 6-stappenplan.
Nadat de biggen in het kraamhok vast voer hebben leren eten en verteren, is het tijd voor de volgende stap: het speenmoment. Om de big soepel door deze stressvolle fase heen te helpen, moeten de omstandigheden zo ideaal mogelijk zijn.
In dit artikel behandelen we de volgende onderwerpen:
Een goed speengewicht is een belangrijke voorwaarde voor een probleemloos speenmoment en voor de latere groeifase van de big. Maar wat is een goed speengewicht en hoe voorkom je te veel spreiding binnen tomen?
Het heeft de voorkeur om biggen op 28 dagen te spenen in plaats van 21 dagen:
Behalve het speengewicht per big is de uniformiteit binnen een toom ook van groot belang. Als 13 biggen gemiddeld 7 kg wegen, maar de spreiding varieert van 4,5 tot 9 kg, dan krijgen de lichtste biggen het zwaar te verduren rondom spenen. Om te sturen op uniforme tomen met een goed speengewicht is maximale melkgift van de zeug van belang naast goed bijvoeren van de biggen.
Over biggen bijvoeren in de kraamstal hebben we het tijdens het BIG Moment van februari uitgebreid gehad. Lees hier hoe je de melkgift van de zeug stimuleert. Biggen lichter dan 5,5 kg kun je beter nog iets langer bij een pleegzeug laten liggen om deze biggen een extra steuntje in de rug te geven.
En dan is het zo ver, de gespeende biggen gaan naar de biggenafdeling. Om de biggen direct een vliegende start mee te geven, zijn onder andere de volgende zaken van belang:
Week een vuile afdeling in met een inweekmiddel. Spuit daarna de biggenopfokafdeling goed schoon. Bij voorkeur ontsmet je de ruimte daarna met een ontsmettingsmiddel.
Let op: na het ontsmetten de afdeling altijd goed naspoelen én drogen. Zorg dat er geen waterrestjes in de voer- of waterbakken achterblijven.
De overgang naar een andere afdeling is voor de biggen een grote stap. Door de tomen zo veel mogelijk bij elkaar te houden blijven de hokgenoten vertrouwd en ontstaan er minder rangordegevechten.
Bij tomen met veel spreiding in speengewicht is het raadzaam om per toom de lichtste biggen eruit te halen en die bij elkaar te zetten in een apart hok. Deze lichtere biggen voer je langer speenvoer en geef je extra warmte met een warmtelamp of een beschutte plek (onderkruip) in het hok. Plaats hierbij een extra bakje van hetzelfde type dat je ook in de kraamstal gebruikt, in het opfokhok en vul deze dagelijks meerdere keren met vers speenvoer om de voeropname te stimuleren.
Zorg dat de biggenafdeling goed op temperatuur is als de biggen arriveren. Hanteer als vuistregel een ruimtetemperatuur van 30 °C. Bij een volledige roostervloer of stalen roosters mag dit iets hoger zijn, dan bij afdelingen met een gedeeltelijk dichte vloer of kunststof roosters.
Afhankelijk van de verwarmingscapaciteit betekent dit, dat je ongeveer 12 uur voor binnenkomst van de biggen start met voorverwarmen. Is het buiten erg koud, start dan eerder, zodat het lekker behaaglijk is in de afdeling.
Zorg er ook altijd voor dat de biggen bij binnenkomst direct voer in de bakken aantreffen. Biggen zijn nieuwsgierige dieren. Als ze bij het verkennen van hun nieuwe verblijfplaats meteen weten waar het voer ligt, dan stimuleert dat een vlotte voeropname. Bovendien zijn de pas gespeende biggen gewend om elk uur bij hun moeder te drinken. Voorkom dus dat ze zonder voer zitten.
In deze vlog laat biggenspecialist Frank Haanschoten zien hoe je de omstandigheden rondom spenen voor de biggen zo optimaal mogelijk maakt.
De voeropname rondom spenen is vaak een heikel punt. Wat kan je doen om deze zo goed mogelijk op peil te houden?
Als de biggen in hun nieuwe omgeving aankomen, is het van belang dat ze zich zo snel mogelijk thuis voelen en gaan eten. Plaats daarom in de eerste week na spenen naast de reguliere voerbakken een extra ronde bak in het hok. De biggen zijn gewend om tegelijkertijd met hun broertjes en zusjes te drinken bij hun moeder. En zien eten, doet eten. Een ronde eetbak stimuleert dit gedrag. Vul de ronde bakjes meerdere keren per dag met vers voer.
Het is een pre voor darmstimulatie om verschillende voerstructuren aan te bieden. Door VIDA Muesli naast VIDA Prestarter of VIDA-speenvoeders in een aparte voerbak aan te bieden, stimuleer je de darmontwikkeling. VIDA Muesli kan je vanaf de eerste week na geboorte tot één week na spenen voeren.
Ook bij de reguliere voerbakken is het van belang dat er voldoende, ruim toegankelijke vreetplekken zijn, zodat de biggen gezamenlijk kunnen eten. Naast voer is schoon en onbeperkt drinkwater een must om de voeropname te stimuleren. Biggen nemen in de eerste dagen na spenen meestal te weinig water op en dat heeft een negatieve invloed op de voeropname. Extra water verstrekken in de eerste dagen na spenen draagt dus bij aan een betere opstart.
Speendiarree – of oedeemziekte – is een veel voorkomend probleem bij pas gespeende biggen. Speendiarree wordt veroorzaakt doordat ‘slechte’ bacteriën in de darm van de big (zoals E. Colibacteriën) het winnen van ‘goede’ bacteriën. Bij geboorte hebben biggen nog geen micro-organismen zoals bacteriën en gisten in de darm. De biggen bouwen gedurende hun jonge leven langzaam een gezonde darmflora – oftewel een optimaal evenwicht tussen veel goede en weinig slechte micro-organismen – op. Dit is belangrijk voor een goede weerstand tegen ziekten.
In ons speenvoer Optima Speen focussen we ons helemaal op een gezonde darmontwikkeling. Een big met een goed ontwikkeld maagdarmstelsel, die weinig tot geen darmschade oploopt rondom stressmomenten zoals spenen, heeft hier de rest van zijn leven profijt van. De vertering en benutting van het voer is dan zijn gehele leven beter. Met een gezonde darmflora krijgen bijvoorbeeld E. Colibacteriën minder kans. Niet voor niets zeggen onze biggenspecialisten “Met Optima Speen in de bak, blijft Colistine in de zak.”
Speen je de biggen jong of heel licht, of hebben je biggen een genetisch lagere voeropnamecapaciteit? Dan is Comfort Speen een goed alternatief.
Heb je nog vragen of wil je meer informatie? Neem contact met ons op.
