In de herfst en de winterperiode zit er veel schommeling in de temperaturen buiten de varkensstal. ’s Nachts koelt het flink af terwijl het overdag nog vochtig en warm kan zijn. Dit beïnvloedt het stalklimaat en dus ook de zeugen. Houd het klimaat in de stal goed in de gaten om de zeugen en biggen zonder problemen de koude seizoenen door te helpen. In dit artikel geven we je praktische tips.
Het klimaat moet letterlijk dag en nacht top zijn. Helaas zien we in de praktijk dat dit niet altijd zo is. Met een goed klimaat zal de zeug minder vatbaar zijn voor ziektes en presteren de dieren uiteindelijk beter. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een hogere voeropname in de kraamstal en meer worpen per 100 dekkingen.
In dit artikel over klimaat behandelen we de volgende onderwerpen:
Om de zeugen optimaal te laten presteren is het belangrijk om goed na te denken over het klimaat bij zeugen. Het klimaat moet 24 uur per dag optimaal zijn en tocht moet te allen tijde voorkomen worden.
Het CO2-gehalte is een maat voor de hoeveelheid luchtverversing. Hoe hoger deze waarde hoe minder frisse lucht en hoe meer stof en ziektekiemen de lucht zal bevatten. Deze waarde ligt bij voorkeur niet hoger dan 2500 ppm en nooit hoger dan 3000. Een hoog CO2-gehalte heeft een negatief effect op het percentage doodgeboren biggen.
Voor ammoniakgehalte geldt: hoe lager hoe beter. De optimale situatie is maximaal 20 ppm NH3 (ammoniak). Boven de 30 ppm geeft NH3 echt problemen. Ammoniak heeft een negatief effect op de voorste luchtwegen. Bij een hoger ammoniakgehalte kunnen meer stof en ziektekiemen in de longen doordringen. De trilhaartjes in de luchtpijp werken dan minder goed. Dieren worden dan gevoeliger voor gezondheidsproblemen en kraamzeugen zullen dan ook minder voer opnemen.
Een afwijkend klimaat heeft nadelige effecten op de gezondheid van de zeugen, ze worden vatbaarder voor allerhande infecties zoals PRRS en griep. Dit resulteert uiteraard in een minder hoge productie per zeug en daardoor hogere kosten voor gezondheid en arbeid. Jan van den Brink, klimaatspecialist bij FarmConsult, heeft al veel varkenshouders van effectieve klimaatadviezen voorzien en geeft hieronder aan wat de belangrijkste aspecten zijn.
Er bestaan handmatige en geautomatiseerde luchtinlaatsystemen. Een goed luchtinlaatsysteem zorgt ervoor dat windinvloeden worden uitgesloten en dat het niet onnodig koud wordt in de afdeling. “Met een systeem dat goed regelbaar is zijn windinvloeden buiten de stal te houden. Een goed geautomatiseerd luchtinlaatsysteem past de grootte van de luchtinlaatopening aan aan het ventilatieniveau in de stal. Bij de koude nachten van dit moment wordt de luchtinlaatopening dan automatisch kleiner en bij de warmere middagen is de opening weer groter. Handmatig is dit nooit perfect uit te voeren”, aldus Jan van den Brink. “Steeds vaker wordt inkomende lucht geconditioneerd met teruggewonnen warmte van de luchtwasser. Dit zwakt temperatuurschommelingen af, bespaart stookkosten en de relatieve luchtvochtigheid wordt makkelijker beheersbaar.”
De luchtverdeling over de hele lengte van de afdeling moet kloppen. Het is belangrijk dat het ventilatiesysteem voldoet aan het eisenpakket. Controleer de instellingen van de klimaatcomputer en let op de plaats van de voeler. Kijk met een CO2-meter of je niet te veel of te weinig ventileert. De minimum ventilatie moet voldoende hoog zijn om voldoende verse lucht in de afdeling te krijgen. Een te laag minimum ventilatieniveau rond het werpen van de zeugen heeft een negatieve invloed op het aantal doodgeboren biggen.
Voor zeugen is het bijna altijd te warm in de stal. Het is de kunst is om de temperatuur, zonder tocht, zo laag mogelijk te krijgen, vooral in de kraamstal. Koeling van inkomende lucht heeft een positief effect in de zomer. Zo neemt een zeug meer voer op en zijn er minder vruchtbaarheidsproblemen in het najaar.
Bij tocht in de kraamstal is het vooral belangrijk om tocht bij de biggen te voorkomen. In de dekstal gaat het er vooral om om koude luchtstroming over de vloer te voorkomen. Let hier vooral op in de winter. Koude luchtstroming over de vloer geeft meer kans op slechte berigheid en terugkomers.
Iedere varkensstal heeft een ventilatiesysteem. Welk systeem gebruikt wordt is afhankelijk van de huisvesting van de zeugen en de wensen van de ondernemer. Hieronder leggen we uit welke systemen er zijn:
De inkomende lucht wordt maximaal gemengd met de afdelingslucht voordat het bij de zeugen komt. Dit systeem is perfect om in de winter in de kraamstal tocht bij de biggen te voorkomen.
Veel inhoud in de afdeling wordt behouden, doordat de ventilatie onder de vloer zit. De lucht komt fris bij de zeugen. Hierdoor is het goed mogelijk om de gevoelstemperatuur voor de zeugen laag te houden en daarmee problemen door warmte en hitte te voorkomen.
Een relatief goedkoop systeem dat eenvoudig ingebouwd kan worden in bestaande voergangen.
De lucht komt via een sleuf of buizen op de voergang, beergang of voor in de lignesten of trog.
Dit is een relatief goedkoop systeem dat bij zeugen goed functioneert mits de luchtinlaatventielen goed zijn afgesteld. Aan dit afstellen mankeert in de praktijk vaak iets waardoor gemakkelijk tocht bij de zeugen ontstaat. Dit verhoogt de kans op najaarsverwerpen. Een specialist kan helpen bij het juist afstellen.
Om de klimaatcomputer goed te laten functioneren moet deze op de juiste manier worden ingesteld. Stel de volgende aspecten goed in:
De instellingen zijn afhankelijk van de situatie in de stal. Neem hiervoor contact op met je specialist.
Vaak wordt er gedacht dat het voldoende is om de instellingen van het klimaatsysteem goed na te kijken. Echter wordt er tijdens een klimaatcontrole ook gelet op de luchtinlaat en de luchtverdeling. Daarnaast is er oog voor de omgeving. Met een klimaatcheck, uitgevoerd door FarmConsult, voorkom je nadelige effecten door klimaat. Vaak komen er eenvoudig uit te voeren verbeteringen naar voren, waardoor uiteindelijk de dieren beter presteren. Heb je twijfels over het stalklimaat bij de zeugen? Maak dan vrijblijvend een afspraak met een specialist.
Benieuwd naar onze praktische tips voor het klimaat in de biggenstal? Bekijk dan dit uitgebreide artikel.
Heb je nog vragen of wil je meer informatie? Neem contact met ons op.
